Μπορεί το keep-life.blogspot.gr να υπολειτουργεί, εξαιρετικά άρθρα όμως αναδημοσιέυονται.
Ακολουθούν τα πιο πρόσφατα άρθρα του Περικλή Κοροβέση από το Στο κέντρο του περιθωρίου στην Εφημερίδα των Συντακτών
Από το efsyn.gr
Ο βαθμός μηδέν της Αριστεράς*
04.10.2015
Τρεις άνθρωποι κατάλληλοι για τα αξιώματά τους, σύμφωνα με την ταπεινή μου γνώμη, ήταν ο Βαρουφάκης, ο Μπαλτάς και η Χριστοδουλοπούλου.
Ο πρώτος, οικονομολόγος εγνωσμένου κύρους και με διεθνή αναγνώριση, διέθετε την ίδια επιθετικότητα και αναίδεια με τους Ευρωπαίους ομολόγους του, είχε συμβούλους ένα διεθνές επιτελείο, ανάμεσά τους και ο Γκαλμπρέιθ, και ήταν σε θέση να φέρει εις πέρας οποιαδήποτε τίμια διαπραγμάτευση, όσο δύσκολη και αν ήταν.
Αλλά, όπως διαπιστώθηκε, οι διαπραγματεύσεις τον μόνο σκoπό που είχαν ήταν ο εξευτελισμός της Ελλάδας.
Συνάδελφοί του έκαναν κριτική στον Βαρουφάκη, που είχε την πείρα και τη γνώση, γιατί δεν προφύλαξε την ελληνική αντιπροσωπεία από ένα τέτοιο δεινό. Πιθανότατα να το έπραξε, και ίσως αυτό του στοίχισε την εκπαραθύρωσή του.
Μια υπόθεση κάνουμε. Θα μάθουμε την αλήθεια όταν ο ίδιος θα θελήσει να μιλήσει έξω από τα δόντια. Αυτό που διαπιστώνει ο καθένας ήταν πως αυτές οι διαπραγματεύσεις ήταν το πρελούδιο για το τρίτο Μνημόνιο.
Ο Αριστείδης Μπαλτάς, πανεπιστημιακός με μεγάλη πείρα στα εκπαιδευτικά ζητήματα και με πλούσιο συγγραφικό έργο, είχε επιπλέον και οράματα για την Παιδεία, πήρε μετάταξη για το υπουργείο Πολιτισμού, που στην ουσία είναι νεκρό ελλείψει πόρων.
Τη θέση του πήρε ο πρώην διευθυντής της «Αυγής», Νίκος Φίλης, που αν κρίνουμε από τα δημοσιεύματά του, ουδέποτε ειδικεύτηκε στα θέματα της Παιδείας.
Γιατί αυτή η αλλαγή; Μήπως για να μην αλλάξει τίποτα; Ιδωμεν.
Η Τασία Χριστοδουλοπούλου δεν ήταν πολιτικός. Ηταν ακτιβίστρια από τα πολύ νεαρά της χρόνια και μια δικηγόρος πάντα στο πλευρό των κατατρεγμένων.
Πέρα από τα άλλα προσόντα της, πάσχιζε για τον ανθρώπινο πόνο. Θα έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να ρίξει λίγο βάλσαμο στις ψυχές των κυνηγημένων που αναγκάστηκαν να αφήσουν τα πάντα πίσω τους και να γίνουν ζητιάνοι στην Ευρώπη, διακινδυνεύοντας τη ζωή τους.
Και έδωσε δείγματα γραφής και πήρε άριστα. Γιατί την άλλαξαν; Μήπως επειδή δέχτηκε πολλές επιθέσεις ως «κυρα-Τασία» που η κυβέρνηση τις φοβήθηκε και έκλεισε ένα μέτωπο;
Και μια και το έφερε η κουβέντα για τους πρόσφυγες. Περίπου 25.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Νταχάου της Μεσογείου στην προσπάθειά τους να βρουν ασφαλές έδαφος στην Ευρώπη και μακριά από τους τόπους σφαγής.
Πού είναι η ευαισθησία της Ευρώπης;
Τώρα που οι Σύροι δημιούργησαν το μεγαλύτερο προσφυγικό κύμα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κανονικά δεν θα έπρεπε να ανοίξουν τα σύνορα της δημοκρατικής Ευρώπης; Η Ουγγαρία ύψωσε τείχη και δικαιολογημένα τη χαρακτήρισαν ντροπή της Ευρώπης. Να σημειώσουμε πως ο μέσος Ευρωπαίος καταναλωτής πετάει στα σκουπίδια τα μισά τρόφιμα που αγοράζει.
Αλλά ας γυρίσουμε στα καθ’ ημάς. Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ αφομοιώθηκε στο κράτος, τι μένει ως Αριστερά στην κοινωνία;
Κατ’ αρχήν το κόμμα ΣΥΡΙΖΑ και οι διάφορες εξωκοινοβουλευτικές ομάδες με επικεφαλής τη ΛΑ.Ε.
Ο αντιεξουσιαστικός χώρος είναι δύσκολο να χαρτογραφηθεί, δεδομένης της πολυδιάσπασης, και όλες οι ομάδες δεν αναγνωρίζονται στον ίδιο χώρο ή στις ίδιες αναφορές.
Το κόμμα ΣΥΡΙΖΑ από καιρό ήταν παράλυτο και δέχτηκε παθητικά τη μετάλλαξή του σε αρχηγοκεντρικό κόμμα.
Και είναι απορίας άξιο πώς εκατοντάδες έμπειρα πολιτικά στελέχη δεν αντέδρασαν σ’ αυτήν τη μοιραία πορεία του εκφυλισμού του κόμματος.
Το κόμμα ΣΥΡΙΖΑ που έχει απομείνει δεν έχει καμία δυνατότητα ανάπτυξης γιατί είναι στην υπηρεσία του κράτους.
Η μόνη δουλειά που μπορεί να κάνει είναι να γίνει ένας εκλογικός μηχανισμός του αρχηγού και η μόνη πολιτική που του έχει μείνει είναι η προπαγάνδα. Αρα αποσύρεται από την Αριστερά.
Οι υπόλοιπες ομάδες μπορούν να συγκροτήσουν έναν νέο φορέα; Αν μαζευτούν αθροιστικά και γίνουν συνιστώσες σε έναν νέο και αγνό ΣΥΡΙΖΑ, το παιχνίδι είναι χαμένο από χέρι.
Πρέπει να ξεκινήσουν από το μηδέν σαν άτομα, που δεν χτίζουν το κόμμα νέου τύπου -αυτό σε όλες του τις εκδοχές έφαγε τα ψωμιά του- αλλά μια ομοσπονδία με τις αρχές της άμεσης δημοκρατίας.
Εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο, δεδομένου ότι τα πιο πολλά στελέχη της Αριστεράς έχουν διαπαιδαγωγηθεί σε κάποια μορφή σταλινισμού και δυσπιστούν στην οριζόντια δημοκρατία χωρίς ιεραρχήσεις με βασικό εγκέφαλο πάντα τη Γενική Συνέλευση.
Αλλά σ’ αυτό ίσως βοηθήσει η κρίση του πολιτικού συστήματος που επωάζει Χρυσή Αυγή.
Αν δεν συγκροτηθεί η Αριστερά του 21ου αιώνα σε ένα άλλο μοντέλο από αυτά που ξέρουμε, τότε η εναλλακτική λύση θα είναι ο νεοναζισμός.
*Παράφραση από τον τίτλο του βιβλίου του Ρ. Μπαρτ «Ο βαθμός μηδέν της γραφής».
Ερωτας διά αντιπροσώπου
10.10.2015
Αν κάποιος αρχαίος Αθηναίος ξυπνούσε και ερχόταν στη γενέτειρά του ύστερα από δυόμισι χιλιάδες χρόνια, θα πίστευε πως βρισκόταν σε άλλο πλανήτη.
Ευτυχώς θα υπήρχε η Ακρόπολη, που θα τον έπειθε πως κάποτε εδώ ήταν η Αθήνα. Και φυσικά η περιέργειά του θα ήταν μεγάλη για να μάθει τι έχει απογίνει η μεγάλη κληρονομιά που άφησαν και πώς τη χειρίζονται οι Νεοέλληνες.
Και το πρώτο πράγμα που θα τον ενδιέφερε θα ήταν το θέμα της Δημοκρατίας. Περίμενε να δει συνελεύσεις, οι άνθρωποι να αποφασίζουν συλλογικά για τα πάντα και να ψηφίζουν νόμους για το καλό του συνόλου και είδε ανθρώπους να ρίχνουν ένα χαρτί σε ένα διαφανές κουτί - του έκανε εντύπωση, τέτοιο πράγμα δεν υπήρχε στην εποχή του.
Με αυτό το χαρτάκι παραχωρούσαν τα δικαιώματά τους σε κάποιον άλλο να αποφασίζει και να νομοθετεί για λογαριασμό τους για τέσσερα χρόνια. Του ήρθε μια άσχημη σκέψη.
Αυτό το πολίτευμα είναι σαν να κάνεις έρωτα διά αντιπροσώπου. Δηλαδή να είσαι μονίμως κερατάς.
Και βαθύτατα απογοητευμένος λέει να πάει στον 18ο αιώνα, μην τυχόν εκεί τα πράγματα είναι καλύτερα.
Και πέφτει σε ένα κήρυγμα του Κοσμά του Αιτωλού: «Αδελφοί μου, έμαθα πως με την χάριν του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και Θεού δεν είσθε Ελληνες, δεν είσθε ασεβείς, αιρετικοί, άθεοι, αλλ’ είσθε ορθόδοξοι χριστιανοί».
Σοκαρισμένος τα μαζεύει και φεύγει και λέει να πάει προς Μεσαίωνα να δει αν τα πράγματα ήταν καλύτερα. Και διαπιστώνει πως κάθε συνειδητός δεσμός ανάμεσα στον ελληνικό λαό και στην αρχαία Ελλάδα ήταν ανύπαρκτος.
Ετσι αποφασίζει να γυρίσει στον τάφο του. Στον δρόμο συναντάει έναν γέρο με ωραία άσπρα γένια και στοχαστικό ύφος.
Και ο επισκέπτης μας σκέφτηκε πως είναι κάποιος δικός του και τον ρωτάει αν είναι Ελληνας. Ο γέρος γέλασε και του λέει πώς θα μπορούσε να είναι Ελληνας, αφού αυτοί ζούσαν πριν από τον Αδάμ και την Εύα, ήταν γίγαντες και ήθελαν να κάνουν ένα κάστρο να φτάσουν στον Θεό. Αλλά τιμωρήθηκαν για την ασέβειά τους. Ο Θεός τούς έστειλε κουνούπια με σιδερένια μύτη και τους ξεπάστρεψε όλους.
Ο φίλος μας τρέχει βιαστικά στην αρχαία Αθήνα, τον περίμεναν με ανυπομονησία οι φίλοι του για να μάθουν τα νέα.
Αυτός δεν είπε τίποτα και κλείστηκε πικραμένος στον τάφο του.
Κρίμα γιατί μια που έκανε τόσο κόπο, θα μπορούσε να έκανε μια βόλτα στην ισλαμική Κόρδοβα για να δει πως οι Αραβες είχαν μεταφράσει όλη την αρχαία ελληνική γραμματεία και από κει πέρασε σε όλη την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο και ακόμα τη μελετούν.
Και επιτέλους το απαγορευμένο όνομα «Ελληνας» έγινε κράτος με την Επανάσταση του ΄21, άσχετα αν το όνομα προήλθε από τον ευρωπαϊκό και ελληνικό Διαφωτισμό και όχι από τη συνείδηση των κατοίκων αυτής της χώρας.
Με άλλα λόγια, καμιά Ελλάδα δεν επαναστάτησε εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Γιατί απλά δεν υπήρχε. Δημιουργήθηκε μετά την Επανάσταση.
Να δούμε κι εμείς τον κοινοβουλευτισμό με σύγχρονα μάτια. Αυτό το σύστημα που μας κληροδότησε το αγγλικό Κοινοβούλιο, η Αμερικανική και η Γαλλική Επανάσταση, που αντικατέστησε την ελέω Θεού μοναρχία και το κληρονομικό δίκαιο των αυτοκρατόρων, ήταν αναμφισβήτητα μια επανάσταση.
Αλλά όχι για τον λαό. Ηταν για την αστική τάξη που είδε πως μπορούσε έτσι να αναπαράγεται στο διηνεκές.
Ο Ρουσό έκανε δριμύτατη κριτική και τον ακολούθησε ο Μαρξ. Και έκτοτε υπάρχει μια πλούσια προβληματική κατά πόσο καθολική ψήφος σημαίνει αυτομάτως και δημοκρατία.
Μην ξεχνάμε πως ο Χίτλερ εκλέχτηκε. Και πολλές ψηφοφορίες έγιναν από δικτάτορες που κέρδισαν το 99% των ψήφων.
Το ίδιο ποσοστό περίπου που κέρδιζαν και τα Κ.K. στις ανατολικές χώρες. Αλλά να πάμε στις χώρες όπου η καθολική ψήφος είναι σεβαστή και απαραβίαστη. Πρέπει να τη δούμε σε συνδυασμό με τον εκλογικό νόμο.
Κατά κανόνα είναι ένα μαθηματικό παιχνίδι για να ενισχυθούν οι μεγάλοι και να αποκλειστούν οι μικροί.
Στην Ελλάδα ισχύει το φράγμα του 3%. Οι ψηφοφόροι τού κάτω του 3% μπορεί να ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες, αλλά οι ψήφοι τους δεν μετρούν.
Το πρώτο κόμμα παίρνει μπόνους πενήντα βουλευτές που δεν τους έχει εκλέξει κανείς. Το ίδιο ισχύει και για τους βουλευτές Επικρατείας.
Δηλαδή έχουμε βουλευτές που εκλέγονται και βουλευτές που διορίζονται από το εκλογικό σύστημα.
Τελευταία καταργήθηκε και ο σταυρός. Που αυτό σημαίνει για τον πολίτη πως δεν έχει δικαίωμα να επιλέξει αυτόν που θέλει. Το κόμμα επιβάλλει τους δικούς του εγκάθετους.
Και φυσικά δεν μετριέται η αποχή. Αποσιωπάται και ξεχνιέται αμέσως. 45% ήταν στις τελευταίες εκλογές.
Δηλαδή τα πραγματικά ποσοστά των κομμάτων που είναι στη Βουλή, σε σχέση με το εκλογικό σώμα είναι περίπου τα μισά.
Αλλά πού φιλότιμο; Πού ειλικρίνεια; Μειοψηφίες κυβερνούν και λέγονται πλειοψηφίες.
Για έναν οικουμενικό ανθρωπισμό
17.10.2015
Στις 21 Αυγούστου ένα μη επανδρωμένο αεροπλάνο (drone) της Αγγλίας έβαλε στόχο δύο νεαρούς Βρετανούς πολίτες, που από το 2013 είχαν εγκαταλείψει τη χώρα τους για να πολεμήσουν ως εθελοντές στις γραμμές του ISIS στη Συρία.
Το αυτοκίνητό τους εξαερώθηκε μαζί με τους επιβάτες τους. Είναι γνωστό πως το Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός από το Ιράκ και το Αφγανιστάν, δεν έχει διεθνές ένταλμα να κάνει πολεμικές επιχειρήσεις όπου θέλει, γιατί αυτό παραβιάζει τις Συνθήκες της Γενεύης. Ψιλά γράμματα.
Η επιχείρηση δικαιολογήθηκε με το πρόσχημα πως οι δύο νεαροί σχεδίαζαν να δολοφονήσουν τη βασίλισσα της Αγγλίας με μια χύτρα ταχύτητας.
Εκδοχή που μόνο η «Daily Mail» υιοθέτησε, η οποία είναι ίσως η πιο μεγάλη βεντέτα του κίτρινου Τύπου διεθνώς.
Η πραγματικότητα είναι αλλού. Πρόσφατα το Ηνωμένο Βασίλειο αγόρασε δέκα υπερσύγχρονα drones που μπορούν και μεταφέρουν δεκαπέντε φορές παραπάνω πυραύλους από ό,τι η προηγούμενη γενιά και πετούν σε ύψος πενήντα χιλιάδων ποδιών.
Στην ουσία είναι αόρατα από τα ραντάρ και η παρουσία τους γίνεται αισθητή μόνο από την καταστροφή που προκαλούν. Και κάπου έπρεπε να δοκιμαστούν. Ποιος θα ενδιαφερόταν για δύο υποψήφιους τρομοκράτες της κατσαρόλας;
Και η νέα μορφή πολέμου είναι εδώ. Τα πάντα θα γίνονται από τον αέρα, άσχετα αν αυτό σημαίνει και απώλειες αμάχων, όπως έγινε πρόσφατα σε έναν γάμο στην Υεμένη. Μια συγγνώμη ενός στρατηγού και η σφαγή διορθώνεται.
Γιατί όλα αυτά τα υπερόπλα που στοιχίζουν πανάκριβα; Αυτά τα drones που αγόρασε η Αγγλία στοιχίζουν 11 δισ. στερλίνες έκαστο.
Και αν πάρουμε υπόψη τους εξοπλισμούς που γίνονται στις ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία, Ρωσία κ.λπ. μήπως αυτό σημαίνει σε βάθος χρόνου πόλεμο ως λύση της κρίσης του καπιταλισμού;
Το παρελθόν δεν μας εγγυάται και πολλές ελπίδες για το μέλλον. Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που η ανθρωπότητα πίστεψε πως το μέλλον της θα είναι ειρηνικό, έχουμε 248 πολέμους σε όλο τον πλανήτη.
Η πρώτη Συνθήκη της Γενεύης υπογράφτηκε το 1864. Αλλά στην ουσία παρέμεινε νεκρή σχεδόν για έναν αιώνα.
Μόλις το 1949 υπεγράφησαν οι τέσσερις συνθήκες από 167 κράτη η πρώτη και η 174 η δεύτερη.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, που είναι επιφορτισμένο για τα εγκλήματα πολέμου και τις παραβιάσεις των Συνθηκών της Γενεύης, βρίσκεται υπό αμφισβήτηση. Και δεν αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και φυσικά το Ισραήλ. Και αυτό σημαίνει πως για αυτές τις χώρες ο πόλεμος είναι μέσα στην πολιτική τους.
Οι ανθρώπινες απώλειες δεν έχουν καμία σημασία. Στον έναν νεκρό μάχιμο αντιστοιχούν δέκα νεκροί άμαχοι. Πόσοι πρόσφυγες αντιστοιχούν;
Ας δούμε τη Συρία. Υπάρχουν περισσότεροι από 4 εκατ. πρόσφυγες που ζουν εκτός συνόρων και 7,6 εκατ. που έχουν μετακινηθεί εντός των συνόρων. Σχεδόν ένας ολόκληρος λαός σε φυγή. Και είναι μύθος πως όλοι αυτοί κατευθύνονται στην Ευρώπη. Ελάχιστοι φτάνουν.
Κυρίως καταφεύγουν σε γειτονικές χώρες. Περίπου 2 εκατ. βρίσκονται στην Τουρκία. Με έναν νόμο του 2013, η Τουρκία απαγορεύει την απέλαση Σύρων, τους διευκολύνει για άδεια παραμονής και εργασίας και χορηγεί την τουρκική υπηκοότητα σε όσους έχουν τουρκική καταγωγή. Και εδώ εκπίπτει ο μύθος πως η Τουρκία μάς στέλνει πρόσφυγες.
Ο μικρός Λίβανος έχει δεχτεί 1,1 εκατ. Σύρους, περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού του.
Και η Ιορδανία ποτέ δεν έπαψε να φιλοξενεί πρόσφυγες. Το πρώτο κύμα ήρθε από το Ιράκ το 2003, μετά την επέμβαση των Αγγλο-Αμερικανών. Σήμερα φιλοξενεί περίπου 650.000 πρόσφυγες.
Η έξοδος των Σύρων είναι μεγαλύτερη από την έξοδο των Παλαιστινίων το 1948. Και μόνο μ’ αυτά τα παραδείγματα, γιατί υπάρχουν και άλλα, η Ευρώπη κατατάσσεται στους πιο απηνείς διώκτες των μεταναστών.
Ο μέσος Ευρωπαίος μπορεί να βελτίωσε το βιοτικό του επίπεδο, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως άλλαξε η συνείδησή του και θα δει τον ξένο, τον άλλο, ως αδελφό σύμφωνα με τις αρχές του Διαφωτισμού.
Και εδώ πρέπει να πάμε στα βαθιά. Από τη βιβλική ρήση «κατακτήστε τη φύση» (και κατ’ επέκταση και τους άλλους) να πάμε στο «σεβαστείτε τη φύση και τους άλλους». Και εδώ θα μας χρειαστεί λίγη κινεζική σοφία.
Ο Ζανγκ Ζάι ήδη από τον 11ο αιώνα υποστήριζε:
Ο ουρανός, η γη και ό,τι υπάρχει στον κόσμο είναι ένας ενιαίος οργανισμός. Ο ουρανός είναι ο πατέρας μου και η μάνα μου είναι η γη. Και εγώ που είμαι ασήμαντος πρέπει να βρω τη θέση μου σ’ αυτό το Σύμπαν. Κάθε άνθρωπος είναι αδερφός μου και ό,τι υπάρχει είναι ο σύντροφός μου.
Μήπως εδώ βρίσκεται και το νόημα κάθε θρησκείας, σ’ έναν οικουμενικό ανθρωπισμό; Και αντί οι θρησκείες να γίνονται πολεμικά δόγματα, θα μπορούσαν να συνυπάρχουν χωρίς να χάνουν την ταυτότητά τους; Ουτοπικό; Ισως.
Αλλά προτιμότερο από τον ρεαλισμό του πολέμου.
Η παντοδυναμία του μύθου
24.10.2015
Τα ανθρωποειδή (το γένος Homo) έχουν μια ιστορία χιλιετιών. Από όλα τα είδη, ξεχωρίζει κάποιο που από το 70000, για λόγους που αγνοούμε, αποκτά μια άλλη συμπεριφορά που ευνοεί την ανάπτυξή του. Τα άλλα είδη υπάρχουν παράλληλα, αλλά κανένα δεν είχε την τύχη του Homo Sapiens.
Υστερα από κάποιο διάστημα συγκατοίκησης, εξαφανίστηκαν, χωρίς ακόμα να έχουμε μάθει το γιατί με ακρίβεια. Γύρω στο 11000 π.Χ. ο άνθρωπος ανακαλύπτει την καλλιέργεια της γης. Και το 3500 π.Χ. έχουμε την πρώτη ανθρώπινη γραφή, που εμφανίζεται στο σημερινό Ιράκ σε πλάκες (πολλές από αυτές καταστράφηκαν από τους αγγλο-αμερικανικούς βομβαρδισμούς).
Πότε όμως εμφανίζεται η ομιλία στον άνθρωπο; Γοητευτικό ερώτημα, αλλά αδιάφορο για τους γλωσσολόγους. Ο άνθρωπος γεννιέται μέσα στη γλώσσα και αυτήν εξετάζουμε.
Τα πρώτα κείμενα που έχουμε είναι μυθολογικο-θρησκευτικά. Προφανώς καταγραφή προφορικών παραδόσεων, που είναι αδύνατον να προσδιοριστεί η αρχή τους. Είναι γνωστό πως η προφορική παράδοση μπορεί να κρατήσει μια ιστορία ζωντανή για πολλούς αιώνες, ανεξάρτητα από το μέγεθός της.
Οι πρόγονοί μας επινόησαν μύθους και θρησκείες και είχαν δυνατότητα μνήμης που δεν είχαν τα άλλα ανθρωποειδή. Ηταν μια πρώτη προσπάθεια του ανθρώπου να ενταχθεί σε ένα απέραντο σύμπαν, να συμφιλιωθεί μαζί του και να το θεοποιήσει.
Την εποχή εκείνη δεν υπήρχε κόπιραϊτ, οπότε η μια θεότητα μπορούσε να ταξιδέψει από τον έναν τόπο στον άλλον, όπου και προσαρμοζόταν σε μια νέα δοξασία. Ακόμα και ένα κοσμοϊστορικό γεγονός που παρουσιάζεται ως μοναδικό, π.χ. ο κατακλυσμός, στις Γραφές εμφανίζεται σαν να είχε συμβεί δύο φορές. Μία στο έπος του Γκιλγκαμές και μία στην Παλαιά Διαθήκη.
Ο μυθικός-θρησκευτικός λόγος δεν χρειάζεται απόδειξη. Δεν χρειάζεται διάλογο, απαιτεί μόνο πίστη στη δεδομένη αλήθεια, που είναι θεϊκή και μόνο οι εκπρόσωποί του επί γης και οι «ελέω θεού μονάρχες» μπορούν να τον χειριστούν υπεύθυνα. Οι υπόλοιποι είναι αιρετικοί και παραβάτες της θεϊκής τάξης. Δηλαδή εξουσία και μυθικός λόγος είναι ταυτόσημα και το ένα δεν πάει χωρίς το άλλο. Κανόνας που ισχύει μέχρι σήμερα σε διάφορες μορφές.
Και έπρεπε να περιμένουμε κάποιους αιώνες για να έρθει η Αθηναϊκή Δημοκρατία (5ος-4ος αι. π.Χ.) για να αντικατασταθεί ο μυθικός ρόλος με το επιχείρημα και την απόδειξη. Αυτό ήταν μια επανάσταση για την ανθρωπότητα, που ανακάλυπτε τον ορθό λόγο. Δείγμα αυτής της γραφής είναι οι σωζόμενες αρχαίες τραγωδίες, που είναι ο απόηχος του πολιτικού λόγου στην Αγορά του Δήμου.
Οποιο πρόσωπο της αρχαίας τραγωδίας μιλάει έχει τα επιχειρήματά του που μας πείθουν, μέχρι να μιλήσει ο άλλος πρωταγωνιστής, που και αυτός μας πείθει. Δηλαδή δεν έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε ένα δίκαιο και σ’ ένα άδικο, αλλά στη σύγκρουση δύο δικαίων. Και εμείς καλούμαστε να επιλέξουμε πλευρά. Και ο ορθός λόγος προϋποθέτει ισότητα, δημοκρατία και πολίτη που μπορεί να κρίνει ελεύθερα.
Εντούτοις στη διαμάχη του μυθικού και του ορθού λόγου, ανά τους αιώνες, ο μυθικός λόγος που συνδέθηκε με την εξουσία, πολιτική ή θρησκευτική, επικράτησε. Ο Διαφωτισμός, η Αμερικανική και η Γαλλική Επανάσταση, η Παρισινή Κομμούνα και η Οκτωβριανή Επανάσταση, άσχετα από την κατάληξή τους, ήταν όλα προϊόντα του ορθού λόγου.
Παρ’ όλα αυτά, και αν υπολογίσει κανείς και τις απηνείς διώξεις του ορθού λόγου όταν εκφραζόταν μέσα από εξεγέρσεις και επαναστάσεις ή ανακαλύψεις, παραμένει ακόμα και σήμερα η μόνη ελπίδα της ανθρωπότητας για τη σωτηρία του πλανήτη. Και αυτό αποδεικνύεται μέσα από τα κινήματα αντίστασης, την πρόοδο των επιστημών και τη δημιουργία μιας πλούσιας σκέψης σε διεθνές επίπεδο, που ακόμα δεν έχει βρει την πολιτική της έκφραση στα κινήματα.
Εκεί που ο μυθικός λόγος έχει βρει το βασίλειό του είναι στην τρέχουσα πολιτική. Ή πιο επίσημα στην αντιπροσωπευτική ή δυτική δημοκρατία. Αρχή της είναι η πλειοψηφία κυβερνά και η μειοψηφία ελέγχει. Σωστό κατ’ αρχήν, όπως και η ισότητα και τα δικαιώματα για όλους. Πώς κερδίζεται όμως μια πλειοψηφία, όταν όλα τα κόμματα δεν έχουν τις ίδιες δυνατότητες;
Στις ΗΠΑ τα έξοδα για τις προεδρικές εκλογές του 2016 υπολογίζονται σε 7 δισ. δολάρια. Πώς να κατέβει ισότιμα μια περιβαλλοντική οργάνωση που, όσο δραστήρια κι αν είναι, έχει χάσει το παιχνίδι από χέρι; Το χρήμα έχει δικαίωμα να ομιλεί, αποφάνθηκε το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Και οι εκλογές γίνονται πλειοδοτικός διαγωνισμός.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές με τις υλικές δεσμεύσεις του προγράμματος της Θεσσαλονίκης. Και αυτό αποδείχθηκε μύθος. Και κατάργησε το πρόγραμμά του. Η κυβέρνηση της Αριστεράς ανανέωσε το δικομματικό σύστημα καταλαμβάνοντας το κενό που άφησε πίσω του το εκλιπόν ΠΑΣΟΚ. Για ποια πλειοψηφία μιλάμε, όταν ο ένας περίπου στους δύο δεν ψήφισε;
Αρα μιλάμε για κυβερνήσεις μειοψηφίας που βαφτίζονται κατ’ ευφημισμόν πλειοψηφίας. Για ισότητα και δικαιώματα, ρωτήστε γυναίκες, μειονότητες κάθε μορφής, ανέργους και αστέγους. Θα σας ορίσουν καλύτερα από μένα το πολιτικό σύστημα που ζούμε. Και το συμπέρασμα είναι απλό. Αυτό το πολιτικό σύστημα των ελίτ αναπαράγεται μέσα από τη φτώχεια των πολλών που πιστεύουν σε μύθους.
Ο πολιτισμός των πρωτόγονων
07.11.2015
Στο Μουσείο Πολέμου του Παρισιού υπάρχει μια έκθεση με κούκλες, στο μέγεθος του ανθρώπου, όλες ντυμένες πολεμιστές όλων των εποχών, που αρχίζει από τους προϊστορικούς και πρωτοϊστορικούς χρόνους, περνάει από την αρχαιότητα και από ‘κεί στην Ιστορία.
Στα εκθέματα έχουμε και τους πολεμιστές των λεγόμενων «άγριων φυλών» και έτσι η εθνολογία, άθελά της, προσφέρει και τα δικά της φώτα στη φυσιολογικότητα του πολέμου, που είναι συνυφασμένη με το ανθρώπινο είδος.
Ο επισκέπτης, που συχνά ξεναγεί τα παιδιά του, πείθεται πως ο πόλεμος υπάρχει στην ανθρώπινη φύση και καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο πόλεμος γεννιέται με τον άνθρωπο. Αυτή η αντίληψη είναι βαθιά ριζωμένη στους ανθρώπους και δίνει τροφή σε κάθε μιλιταριστικό και φασιστικό καθεστώς.
Και δεν είναι μόνον η χούντα της 21ης Απριλίου, που ανακάλυψε την «πολεμική αρετή των Ελλήνων». Κάθε φασισμός έχει τους δικούς του «άτρωτους στρατιώτες» (ιδίως στις προπαγανδιστικές αφίσες), ασχέτως αν και αυτοί γίνονται «κιμάς» όπως και όλοι οι άλλοι.
Είναι όμως έτσι ή αποτελεί ακόμα έναν από τους μεγάλους μύθους που κρατούν την ανθρωπότητα στον σκοταδισμό; Είναι αλήθεια πως μέχρι τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα παρουσίαζαν τους προγόνους σε άγρια κατάσταση, βίαιους και πολεμοχαρείς.
Ακόμα και ο Φρόιντ στο «Τοτέμ και Ταμπού» δεν ξεφεύγει από αυτήν την αντίληψη. Αλλά οι νεότερες έρευνες απέδειξαν ακριβώς το αντίθετο. Δεν υπάρχει τίποτα στη φύση του ανθρώπου που να υπαγορεύει τη βία.
Αυτό που εξανθρωπίζει το είδος μας είναι η αλληλεγγύη. Ο πόλεμος ήταν άγνωστος. Παλαιοντολογικά ευρήματα, που χρονολογούνται στο 500.000 π.Χ., δείχνουν πως οι πρωτόγονοι φρόντιζαν τα αδύναμα μέλη της κοινότητας, που αλλιώτικα δεν θα είχαν επιβιώσει.
Από τους σκελετούς που έχουν βρεθεί και έχουν μελετηθεί, δεν υπάρχουν τραύματα πολέμου. Υπάρχουν τραύματα από ατυχήματα στο κυνήγι ή από προσωπικές διαφορές, που δεν άφηναν όμως το θύμα να πεθάνει.
Στις μικρές κοινωνίες που ζούσαν είχαν όχι μονάχα αυτάρκεια, αλλά και αφθονία. Ακόμα δεν υπάρχει καμία αρχαιολογική επιβεβαίωση για συγκρούσεις μεταξύ αυτόχθονων και μετακινούμενων πληθυσμών που έψαχναν για εύφορες περιοχές. Δηλαδή, η έννοια της ιδιοκτησίας ήταν άγνωστη και έτσι δεν υπήρχε αιτία πολέμου.
Στη Νεολιθική Εποχή τα πράγματα αλλάζουν. Ο άνθρωπος μαθαίνει να καλλιεργεί τη γη, εξημερώνει τα ζώα και χρειάζεται όλο και περισσότερη γη που συχνά έπρεπε να την πάρει από τον γείτονα. Και εδώ έχουμε τις πρώτες θανατηφόρες συγκρούσεις.
Γύρω στη 2η χιλιετία με την ανάπτυξη της μεταλλουργίας (Εποχή του Χαλκού) ο πολεμιστής γίνεται αντικείμενο λατρείας και ο στρατός και ο πόλεμος γίνονται συστατικό στοιχείο της κοινωνίας. Παράλληλα, η γυναικεία θεότητα της Μητέρας υποχωρεί και τη θέση της παίρνουν ανδρικές θεότητες που συχνά είναι οπλισμένες (π.χ. Δίας με κεραυνό, Ποσειδώνας με την τρίαινα κ.λπ.).
Αυτά μας λέει η Marylene Patou-Matis, καθηγήτρια-ερευνήτρια στη Γαλλία και εξειδικευμένη στους προϊστορικούς χρόνους («Monde Diplomatique», Ιούλιος 2015). Και έχει ενδιαφέρον η κατάληξή της. «Η συμπόνια, η αλληλοβοήθεια, η συνεργασία και η αλληλεγγύη ήταν καθοριστικά για την ανάπτυξη του ανθρώπινου είδους και όχι ο ανταγωνισμός και η επιθετικότητα». Τώρα όσον αφορά τους οπλισμένους πρωτόγονους στο Μουσείο Πολέμου του Παρισιού, πρόκειται για παραχάραξη.
Αυτά που παρουσιάζουν σαν όπλα ήταν τα εργαλεία τους και ο κυνηγετικός τους εξοπλισμός. (Αν οι πληροφορίες μου είναι σωστές, αυτό επισήμανε ο Τσίπρας στον Ολάντ, και ο τελευταίος υποσχέθηκε να κάνει ΕΔΕ για να διορθωθεί το κακό.) Και μια που συμφιλιωθήκαμε με τους προπάτορές μας, που ήταν ήρεμοι και αγαθοί, να δούμε και τι λέει ο διαπρεπής ανθρωπολόγος Yuval Noah Harari*. Το ανθρώπινο είδος υπάρχει εδώ και 2,4 εκατομμύρια χρόνια.
Και όμως, ο άνθρωπος γνωρίζει λιγότερα για το είδος του απ’ ό,τι γνωρίζει για τα άλλα. Συμπεριλαμβανομένων και των άλλων ανθρωποειδών που εξαφανίστηκαν πριν ο άνθρωπος αρχίσει να περπατάει στα δυο του πόδια. Και συμπεραίνει πως μπορεί να ζούμε σε μια εποχή υψηλής τεχνολογίας, αλλά το DNA μας λειτουργεί σαν να είμαστε ακόμα στις σαβάνες.
Μήπως εδώ είναι η σωτηρία μας; Να ζωντανέψουμε τον πρωτόγονο που κοιμάται με στρώμα το DNA μας, και να καταλάβουμε πως οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζουν σε αυτό τον απάνθρωπο και αντιανθρώπινο κόσμο που έχουμε φτιάξει; Πόσες χιλιάδες άνθρωποι πρέπει να πνιγούν στη Μεσόγειο για να αναγνωρίσουμε σε τι πολιτισμό ζούμε;
*«Sapiens: A brief history of humankind» (εκδόσεις Harvill Secker)Οικοεγκλήματα και οικοκτονίες
Στο Φίτζι πέρυσι είχαν καταγραφεί 20.000 άνθρωποι που είχαν μολυνθεί από τον δάγκειο. | dreamstime
Οικοεγκλήματα και οικοκτονίες21.11.2015
Στον μακρινό Ειρηνικό ωκεανό, λίγο πιο πάνω από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, υπάρχει μια συστάδα νησιών που συγκροτούν δεκατέσσερα κράτη.
Τα πιο γνωστά από αυτά είναι τα Φίτζι, Τούβαλου, Βανουάτου κ.ά.
Αυτό που παράγουν είναι μια παραδεισένια ομορφιά, σχεδόν σε ένα παρθένο περιβάλλον και με εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα στο μηδέν.
Οι κάτοικοι είναι πράοι και ευγενικοί. Οσοι έχουν καταφέρει να πάνε εκεί, συχνά εκπληρώνοντας ένα όνειρο ζωής, γυρίζουν ενθουσιασμένοι.
Αυτά που γράφω είναι σαν να μιλάει κάποιος τουριστικός πράκτορας. Εγώ θα σας έλεγα να μην πάτε.
Είναι τα νησιά που κινδυνεύουν να τα καταπιεί η θάλασσα και είναι η πιο απειλούμενη περιοχή του πλανήτη από την καταστροφή του περιβάλλοντος και το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Πολλά παραθαλάσσια χωριά έχουν εγκαταλειφθεί και οι κάτοικοί τους έχουν μετακομίσει στην ενδοχώρα.
Εκαναν απειλητικά την εμφάνισή τους αρρώστιες που σχετίζονται με την αλλαγή του κλίματος, όπως τύφος, δάγκειος πυρετός, λεπτοσπείρωση και ακατάσχετες διάρροιες.
Στο Φίτζι πέρυσι είχαν καταγραφεί 20.000 άνθρωποι που είχαν μολυνθεί από τον δάγκειο. Μας έχουν πει πως η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι ανθρωπογενής. Δηλαδή όλοι φταίμε. Είναι έτσι;
Ας δούμε μερικά στοιχεία. Το 63% των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα προέρχονται από ενενήντα εταιρείες. Οι πιο ρυπογόνες χώρες είναι η Κίνα, οι ΗΠΑ, η Ε.Ε., η Ινδία, η Ρωσία, η Ιαπωνία, η Κορέα και το Ιράν.
Αυτές εκπέμπουν 75% του διοξειδίου του άνθρακα. Και όλες οι υπόλοιπες χώρες του κόσμου καλύπτουν το υπόλοιπο 25%.
Αρα εύκολα μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως η καταστροφή του περιβάλλοντος δεν είναι ανθρωπογενής αλλά καπιταλιστικογενής.
Στα τέλη του Νοέμβρη, ο ΟΗΕ διοργανώνει την 21η Συνδιάσκεψη για τις κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη, στο Παρίσι. Θα συμμετάσχουν 196 χώρες.
Ανάμεσά τους και η παγκόσμια ηγεσία (Μπαράκ Ομπάμα, Ξι Ζινπίνγκ κ.λπ.). Δηλαδή οι χώρες που μολύνουν περισσότερο τον πλανήτη έχουν κληθεί για να σώσουν τον πλανήτη ή για να συνεχίσουν την καταστροφή του;
Ολες οι προηγούμενες συνδιασκέψεις δεν απέδωσαν και πολλά πράγματα. Παρά τις έγκυρες αναλύσεις διαφόρων οργανισμών, που προειδοποιούν πως μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς Κελσίου θα ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας και όλες οι παραθαλάσσιες περιοχές θα καταστραφούν.
Αν το θερμόμετρο ανέβει κατά τέσσερις βαθμούς Κελσίου, θα έχουμε βιβλικές καταστροφές και μεγάλες πόλεις που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα θα εξαφανιστούν. Ανάμεσά τους και η Νέα Υόρκη.
Αν τώρα η θερμοκρασία συνεχίσει την ανοδική της πορεία και προστεθούν ακόμη έξι βαθμοί, τότε θα έχουμε το τέλος του πολιτισμού.
Αλλά τα συμφέροντα του καπιταλισμού δεν είναι ίδια με αυτά των ανθρώπων.
Οι πετρελαϊκοί γίγαντες, όπως η Σέβρον, έχουν μολύνει το περιβάλλον δέκα φορές παραπάνω από ό,τι όλη η υποσαχάρια Αφρική. Η Γκαζπρόμ από μόνη της εκπέμπει ρύπους που ισοδυναμούν με αυτούς ολόκληρης της Αφρικής.
Και η Σαούντι Αράμκο εκπέμπει όσο όλα τα κράτη της Λατινικής Αμερικής. Σήμερα έχουμε 22 εκατομμύρια πρόσφυγες, θύματα της κλιματικής καταστροφής.
Και ο ΟΗΕ υπολογίζει πως το 2050 οι πρόσφυγες θα φτάσουν τα 250 εκατομμύρια. Αλλά αυτά δεν μετράνε.
Και αν εξαφανιστούν τα νησιά του Ειρηνικού, δεν έχει καμιά ιδιαίτερη σημασία. Και ας μην ξεχνάμε το φιάσκο της Συνδιάσκεψης της Κοπεγχάγης που κατέληξε στο μηδέν.
Εταιρείες πλουτίζουν καταστρέφοντας το περιβάλλον. Και αυτό είναι ένα έγκλημα που δεν τιμωρείται.
Αν τα πράγματα συνεχιστούν με αυτόν τον ρυθμό και η Συνδιάσκεψη του Παρισιού καταλήξει και αυτή στο τίποτα, πιθανό είναι οι καταστροφές να έρθουν νωρίτερα απ’ ό,τι προβλέπεται.
Οι παγκόσμιες ελίτ, πολιτικές και οικονομικές, ταυτίζονται. Αν αλλάξουν, είναι σαν να υιοθετούν το αίτημα της ανατροπής του καπιταλισμού.
Εντούτοις, οι πιέσεις που δέχονται οι ελίτ είναι ισχυρές, κυρίως από προσωπικότητες διεθνούς εμβέλειας με επιρροή στην κοινή γνώμη. Αλλά αυτό δεν αρκεί.
Τα οικολογικά κινήματα αυτήν τη στιγμή βρίσκονται σε ύφεση και στη χώρα μας είναι σχεδόν ανύπαρκτα, αν και οι Σκουριές ήταν μια καλή αρχή για μια άλλη προσέγγιση της οικολογίας.
Ωστόσο, ο τελικός λόγος δεν ειπώθηκε ακόμα. Πρέπει να καταλάβουμε πως, μετά τα αποικιοκρατικά εγκλήματα, τους ολοκληρωτισμούς, τα εγκλήματα πολέμου και τα ολοκαυτώματα, έχουμε μια νέα απειλή κατά του πλανήτη και της ανθρώπινης ζωής, που ήδη έχει αρχίσει το μακάβριο έργο της: την οικοκτονία.
Και αν δεν δράσουμε σήμερα, τότε ίσως να μην έχουμε αύριο.
Οι τεχνικές της εξουσίας
28.11.2015
''Η πολιτική είναι η τέχνη του να εμποδίζεις τους ανθρώπους να ασχοληθούν με αυτά που τους αφορούν''
Υποστηρίζει ο Πολ Βαλερί. Πράγματι, από τότε που επινοήθηκε η εξουσία, συχνά «ελέω Θεού» και ως εκ τούτου κάτοχος και διαχειριστής της μίας και μοναδικής αλήθειας (η ΤΙΝΑ -Δεν Υπάρχει Εναλλακτική Λύση- είναι ο γνήσιος κληρονόμος αυτής της αντίληψης), δεν αφήνει σχεδόν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης.
Και όποιος το τολμήσει, κακό του κεφαλιού του. Η μόνη περίπτωση που μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση μια εξουσία είναι μόνο αν ανατραπεί από μια άλλη ανερχόμενη εξουσία.
Τώρα αν αυτό συνοδεύεται από μια μικρή ή μεγάλη σφαγή και κάποια κομμένα κεφάλια σε δημόσια θέα, είναι λεπτομέρεια για την εξουσία. Η ίδια ανανεώθηκε, άσχετα αν την επόμενη μέρα στράφηκε εναντίον αυτών που την υποστήριξαν και είδαν να διαψεύδονται όλες οι προσδοκίες τους.
Η εξουσία, με όποια μορφή και αν παρουσιάζεται και άσχετα ποια είναι η ιδεολογική ή θρησκευτική αναφορά της, λειτουργεί πάντοτε για τον εαυτό της και για τα δικά της συμφέροντα (οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά, ιδεολογικά και θρησκευτικά) και τα προορίζει για μια όσο γίνεται μικρότερη μερίδα της κοινωνίας.
Για να γίνει αυτό, πρέπει να αποκλειστεί σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας από καθετί που την αφορά. Και εδώ έρχονται οι τεχνικές της εξουσίας που λειτουργούν στο όνομα της πολιτικής και η συσσωρευμένη εμπειρία αιώνων, με πάνω-κάτω τα ίδια επιχειρήματα.
Το πρώτο είναι η εμπέδωση της ανισότητας σαν θέλημα Θεού και μοναδική τάξη πραγμάτων στον κόσμο. Λες και είναι νόμος της φύσης. Δεν είναι το ίδιο ένας αυτοκράτορας, ένας δεσπότης (είναι τυχαίο πως ακόμα χρησιμοποιούμε αυτό τον όρο για τους ιεράρχες;) ή ένας στρατηγός με έναν αγρότη, τεχνίτη ή στρατιώτη.
Πρέπει όλοι αυτοί οι «κατώτεροι» να δεχτούν τη μοίρα τους και να παραδεχτούν πως «τίποτα δεν γίνεται » ή «τίποτα δεν μπορούμε να κάνουμε». Και νομίζω πως αυτές οι αντιλήψεις δεν θα είναι άγνωστες στους φίλους αυτής της εφημερίδας, που κάπου θα τις έχουν ακούσει.
Αυτό έχει και μια άλλη προέκταση: στις ανώτερες και τις κατώτερες φυλές, θεωρητικό θεμέλιο της αποικιοκρατίας, όπου οι πολιτισμένοι Ευρωπαίοι εξαφάνιζαν ολόκληρους λαούς στις χώρες που κατακτούσαν για να τους εκπολιτίσουν. Και αυτό έχει επιζήσει ώς τις μέρες μας με την τραγωδία των προσφύγων. Είναι τυχαίο πως όλοι οι πρόσφυγες που φτάνουν στην Ευρώπη προέρχονται από τις πρώην αποικίες της; Αλλά δεν είναι άνθρωποι για να βρουν μια στέγη...
Σήμερα πια δεν ζούμε σε μοναρχίες, αλλά σε δημοκρατίες δυτικού τύπου, όπου εκλέγουμε τις κυβερνήσεις μας και έχουμε όλοι ανθρώπινα δικαιώματα. Η ουσία όμως της εξουσίας έχει αλλάξει ή έχει προσαρμοστεί στα σημερινά δεδομένα; Ποια είναι αυτά; Από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης μπήκε ένας νέος προσανατολισμός. Το τρίπτυχο: Ισότητα, Αλληλεγγύη, Ελευθερία στάθηκε ο πυρήνας κάθε επαναστατικής θεωρίας ή κινημάτων για τους αιώνες που ακολούθησαν.
Οπου το κίνημα ήταν δυνατό και απειλούσε πραγματικά την εξουσία γίνονταν παραχωρήσεις. Και μια σειρά από κατακτήσεις που μέχρι πρόσφατα φαίνονταν φυσιολογικές (οκτάωρο, συλλογικές συμβάσεις, κοινωνική πρόνοια κ.λπ.) σήμερα θεωρούνται αρχαϊκές και καταργούνται επειδή ακριβώς δεν υπάρχει κίνημα.
Είναι αυτό που λέμε σε απλά νεοελληνικά: «Και ο άγιος φοβέρα θέλει». Αν και η εξουσία ζει πάντοτε με τον φόβο της ανατροπής της. Αν δεν αισθανθεί την καυτή ανάσα της οργής ενός λαού στον σβέρκο της, δεν κάνει παραχωρήσεις. Και δίνει λίγα για να σώσει τα περισσότερα. Και πάντα με την προοπτική να τα πάρει πίσω με την πρώτη ευκαιρία.
Αν και έχουν συμβεί θαυμαστά πράγματα στην Ιστορία της ανθρωπότητας που θα μπορούσαν να μας εμπνεύσουν για μια άλλη ζωή, που θα ξεπερνούσε την καθημερινή μας μιζέρια, προτιμάμε να μας απασχολεί ό,τι πιο ασήμαντο υπάρχει και έχει να κάνει με την καταναλωτική μας συνείδηση.
Παραιτηθήκαμε από την αναζήτηση του εαυτού μας και πιστέψαμε πως μια γεμάτη σακούλα σούπερ μάρκετ μας δίνει την ψευδαίσθηση της ευημερίας και η νέα μας τηλεόραση μαζί με το έξυπνο κινητό μας, το internet και το αγαπημένο μας σίριαλ, μας κάνουν μέλη της κοινωνίας, ενώ στην ουσία μας απομονώνουν.
Και ο απομονωμένος από τα μαλλιά πιάνεται. Και είναι έτοιμος να γίνει θύμα απάτης σε όλα τα επίπεδα. Και το πιο συνηθισμένο φαινόμενο είναι να πιστέψει σε μεσσίες. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ψηφίσει όλα τα κόμματα, συμπεριλαμβανομένης και της Χρυσής Αυγής, και κατέληξαν στον ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά «κάθε θαύμα τρεις ημέρες, το μεγάλο τέσσερις». Οταν ο άνθρωπος είναι αδρανής είναι ο καλύτερος τροφοδότης της εξουσίας. Και ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε για να ανανεώσει την εξουσία σε ένα πολιτικό σύστημα που αποσυντίθεται. Αλλά το πιο πιθανό είναι πως αργά ή γρήγορα θα μοιραστεί τη μοίρα του.
Το ΠΑΣΟΚ ή η Ν.Δ. να είναι το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ; Η εχθρότητα που έχει συγκεντρώσει από τους πρώην ψηφοφόρους του δεν είναι καλός οιωνός. Και ίσως να βρίσκεται πέραν του σημείου επιστροφής.
Οι Αμαζόνες ξεσαλώνουν τώρα
05.12.2015
Αυτά που ξέραμε για τις Αμαζόνες τα οφείλουμε στον Ηρόδοτο, που είχε ταξιδέψει στις παρυφές της Σκυθίας, μιας αχανούς στέπας με απροσδιόριστα σύνορα, βορειοανατολικά της Μαύρης Θάλασσας. Εκεί άκουσε για τον θρύλο των αήττητων γυναικών-πολεμιστριών, που αγνοούσαν οποιαδήποτε γυναικεία δουλειά αλλά ήξεραν τα πάντα για τον πόλεμο.
Φοβερές ιππεύτριες, δεξιοτέχνες στην τοξοβολία -λέγεται πως έκοβαν το ένα στήθος τους, για να παραμένει σταθερό το τόξο τους καθώς κάλπαζαν στις άγριες και επιθετικές στέπες-, είχαν πάρει δίκαια ή άδικα τον τίτλο των ανδροκτόνων.
Εντούτοις, στην καθημερινή ειρηνική ζωή τους, ήταν τόσο ερωτικές που ένδοξοι ήρωες όπως ο Ηρακλής και ο Θησέας ταξίδεψαν στη μακρινή Σκυθία για να βρουν ταίρι. Ο πρώτος βρήκε την Ιππολύτη και ο δεύτερος την αδελφή της, την Αντιόπη. Κατά μία εκδοχή λέγεται ότι τις βίασαν.
Εγώ το θεωρώ απίθανο. Αν είχε γίνει κάτι τέτοιο, θα τελείωνε εδώ η καριέρα των δύο ηρώων μας. Τα τόξα οι Αμαζόνες δεν τα είχαν για διακόσμηση και ήξεραν πού να σημαδέψουν. Οπως θα δούμε και παρακάτω, οι Αμαζόνες δημιουργούσαν μια ακαταμάχητη ερωτική έλξη και είχαν και τα δύο τους στήθη ανέπαφα.
Ο Θησέας δεν μπορούσε να ξεκολλήσει από την Αντιόπη και έγραψε στα παλιά του τα σανδάλια το βασίλειό του στην Αθήνα. Αλλά τελικά επικράτησε η λογική. Και η όμορφη Αμαζόνα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και γέννησε ένα ωραίο αγόρι, τον Ιππόλυτο.
Και έτσι έχουμε τον πρώτο Σκυθοέλληνα πρίγκιπα που, αν δεν χανόταν τόσο νωρίς και τόσο άδικα, ίσως να είχαμε και σκυθικό πολιτισμό στην Αθήνα. Από τη γοητεία των Αμαζόνων δεν ξέφυγαν ούτε ο Αχιλλέας αλλά ούτε και ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος.
Οι Αμαζόνες πολεμούσαν με την πλευρά των Τρώων και η βασίλισσά τους, η Πενθεσίλεια, ήταν ισάξια του Αχιλλέα. Και συγκρούστηκαν άγρια. Και αν ο Αχιλλέας δεν ήταν άτρωτος, ίσως να τον είχαμε χάσει και ο Τρωικός Πόλεμος να είχε άλλη κατάληξη.
Αλλά η Πενθεσίλεια είναι αυτή που πεθαίνει. Και όταν ο νικητής βγάζει το κράνος της αντιπάλου και πέφτουν τα πλούσια ξανθά μαλλιά της νεκρής στους ώμους της και αναδεικνύεται η ανεπανάληπτη ομορφιά της, ο Αχιλλέας καταλαμβάνεται από ένα άγριο ερωτικό πάθος. Αλλά πια είναι αργά.
Ο Ομηρος δεν ήξερε το δικό μας σύνθημα: «Κάντε έρωτα, όχι πόλεμο». Ο ζωγράφος Εξηκίας ωστόσο απαθανάτισε τη στιγμή σε ένα αγγείο που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Αλλά και στη μετόπη του Παρθενώνα υπάρχει η Αμαζονομαχία, όπου γυμνοί Ελληνες πολεμούν τις Αμαζόνες οι οποίες φορούσαν αιθέρια ρούχα.
Ο Πλούταρχος, περίπου επτά αιώνες μετά τον Ηρόδοτο, αναφέρει, αν και με κάποια ερωτηματικά, πως ο Μέγας Αλέξανδρος άφησε τον στρατό του στην τύχη του για να περάσει δεκατρείς μέρες στην αγκαλιά της Θαλεστρίδος, μιας άλλης Αμαζόνας, σε μια ειδυλλιακή γωνιά της Κασπίας Θάλασσας.
Οπως και να ’χουν τα πράγματα, ο μύθος των Αμαζόνων παρέμεινε ζωντανός στην αρχαία Ελλάδα, πέρασε στους Ρωμαίους και από κει στους δραματουργούς (Σενέκας, Ρακίνας, Σέξπιρ, χωρίς να λογαριάζουμε τον Ευριπίδη που υπήρξε ο πρώτος διδάξας).
Στις ανασκαφές που έγιναν από τη σημερινή Βουλγαρία μέχρι την ανατολική Μογγολία, δηλαδή στην περιοχή που οι αρχαίοι Ελληνες αποκαλούσαν Σκυθία, βρέθηκαν πολλοί τάφοι με πολεμιστές που είχαν θαφτεί με τιμές, με τα όπλα τους - καμιά φορά είχε θαφτεί δίπλα τους και το άλογό τους.
Και όλοι πίστευαν πως ήταν άντρες. Αλλά το 2004, οι νεκροί άλλαξαν φύλο. Ηταν γυναίκες, όπως απέδειξε το DNA τους. Αρα ο Ηρόδοτος για μία ακόμα φορά είχε δίκιο. Μετέφερε μια ιστορική πραγματικότητα που πέρασε στον μύθο. Επρεπε ο δυστυχής να περιμένει δυόμισι χιλιάδες χρόνια για να δικαιωθεί.
Σήμερα ξέρουμε με σιγουριά πως οι Αμαζόνες υπήρξαν και μαρτυρούν την ισότητα των δύο φύλων στη βαρβαρική Σκυθία, ενώ, ακόμα και στην κλασική Αθήνα, οι γυναίκες ήταν περιορισμένες στα οικιακά τους καθήκοντα.
Η ερευνήτρια Adrienne Mayor* ψάχνοντας κεντροασιατικές και κινεζικές πηγές, μέσα από παραδόσεις, επικά ποιήματα, όλες πηγές μη ελληνικές (Καύκασος, Περσία, Αζερμπαϊτζάν), και μέσα από την εικονογραφία των αγγείων, μας παρέδωσε ακόμα και ονόματα Αμαζόνων που είχαν πολεμικά προσωνύμια (Σιδερένια, Σπαθοφόρα, Μη χάσεις κ.λπ.).
Αυτή η σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη της ιστορικότητας των Αμαζόνων, δηλαδή γυναικών με πλήρη ισότητα φύλου, σε νομαδικές βαρβαρικές φυλές, θέτει από μόνο της ένα ερώτημα: Τι είναι πολιτισμός και τι είναι βαρβαρότητα;
Και ακόμα, για να μπούμε στα χωράφια του Φρόιντ: Τι έκανε όλους αυτούς τους ωραίους Ελληνες, μυθικούς ή ιστορικούς, να πιάνονται από τον ποδόγυρο των Αμαζόνων και να μην τον αφήνουν με καμιά κυβέρνηση; Μήπως το πάθος για την ελευθερία είναι βάρβαρο; Δηλαδή, χωρίς κανόνες;
*Τhe Amazons: Lives and legends of warrior woman, εκδόσεις Princeton
Εξουσία: το όπιο του ασήμαντου
13.12.2015
«Ενα καλό που έκανε η κυβέρνηση Τσίπρα - Καμμένου, και αυτό το παραδέχονται και οι άσπονδοι εχθροί τους, είναι η δημιουργία μιας νέας πολιτικής φιλοσοφίας που είναι εύπεπτη και κατανοητή από όλους.
»Δεν χρειάζεται να έχει εντρυφήσει κάποιος σε βαθυστόχαστα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά πονήματα ή να σπαζοκεφαλιάζει με δυσνόητες αναλύσεις, κυρίως ακαδημαϊκών, όπου το σημαινόμενο της αρθρογραφίας τους είναι το όνομά τους και η φωτογραφία τους, καθώς με την πρώτη ματιά και διά γυμνού οφθαλμού αντιλαμβάνεται αυτή την πολιτική.
»Θα μπορούσαμε να την πούμε «τσιπρισμό-καμμενισμό» και ίσως θα πρέπει να περιμένουμε από τους κρατικούς διανοούμενους του ΣΥΡΙΖΑ κάποια εμβάθυνση επί του θέματος όπου θα μας εξηγούν πως «ο τσιπρισμός-καμμενισμός είναι η Αριστερά της εποχής μας» κατά το αντίστοιχο του «ο μαοϊσμός είναι ο μαρξισμός-λενινισμός της εποχής μας».
Αυτή η θεωρία ισχύει και για τη μνημονιακή αντιπολίτευση, που λειτουργεί ως αντεστραμμένος καθρέφτης της κυβερνητικής πολιτικής. Σε τι συνίσταται αυτή η πολιτική; Να κάνεις ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που λες, δίνοντάς τους άλλο νόημα. Π.χ. το γνωστό τσιτάτο του Τσίπρα «Θα καταργήσουμε όλα τα μνημόνια με έναν νόμο και με ένα άρθρο» σήμαινε:
Οχι μονάχα θα κρατήσουμε τα μνημόνια, αλλά θα υπογράψουμε και όλα όσα ακόμα χρειαστούν. Και αρχίζουμε με το τρίτο μνημόνιο, χωρίς να αποκλείουμε τέταρτο, πέμπτο κ.λπ.
Δηλαδή, η πιο σίγουρη ανάγνωση των διακηρύξεων της κυβέρνησης είναι να αντιστρέφεις το νόημα, για να είσαι προετοιμασμένος και να μην πέσεις για μια ακόμα φορά από τα σύννεφα. Η συστηματική καταστροφή της κοινωνίας θα παρουσιάζεται σαν σωτηρία της.
Και να πάμε στη μνημονιακή αντιπολίτευση. Με τη λογική κάθε απλού ανθρώπου, θα περίμενε κάποιος από την αντιπολίτευση να δίνει συγχαρητήρια στην κυβέρνηση που εφαρμόζει πιστά τη δική της πολιτική και κατόρθωσε να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα ιδιόρρυθμο σαμαρο-βενιζελικό κόμμα.
Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης ψήφισαν το τρίτο μνημόνιο και τώρα ασκούν κριτική σε αυτό που ψήφισαν. Εδώ ο άνθρωπος αρχίζει να τρελαίνεται και δεν μπορεί να καταλάβει τη λογική της εξουσίας. Και αυτό σημαίνει: Οταν εγώ εφαρμόζω μνημόνιο, είναι καλό. Οταν το εφαρμόζεις εσύ, είναι κακό. Δεν μοιάζει αυτό λίγο με πρωταθλητισμό;
Ξέρουμε όλοι πως όσες ποδοσφαιρικές ομάδες διεκδικούν το πρωτάθλημα πρέπει να παίξουν με τους κανόνες της FIFA, αλλιώς αποκλείονται. Μήπως υπάρχει πια μια παγκόσμια πολιτική FIFA που επιβάλλει τους ίδιους και αυστηρότερους κανόνες για το πώς πρέπει να είναι μια κυβέρνηση; Ασφαλώς και ναι.
Αν δεν κυβερνήσεις σύμφωνα με τους κανόνες του κεφαλαίου, ή θα πρέπει να έρθεις σε ρήξη ή απλά θα υποταχθείς στους κανόνες με αντάλλαγμα την εξουσία που θα είναι ένας ρόλος. Οχι πραγματική εξουσία, απλά θα «παίζεις» την κυβέρνηση, ενώ οι αρμοδιότητές σου θα είναι αυτές του κλητήρα, αλλά με γαλόνια και τίτλους.
Αυτό βολεύει πολλούς ανθρώπους. «Ας με λένε δημαρχίνα και ας ψοφάω κι απ’ την πείνα» λέει ένα λαϊκό ρητό, που μπορούμε να το διατυπώσουμε αλλιώτικα παραφράζοντας τον Μαρξ: «Η εξουσία είναι το όπιο του ασήμαντου».
Κάθε μέρα στα ΜΜΕ παίζουν τα ονόματα διαφόρων Ευρωπαίων αξιωματούχων με αφορμή κάποια δήλωσή τους για την Ελλάδα και ακολουθεί βέβαια κάποια περήφανη ελληνική απάντηση, που θα ξεχαστεί αμέσως. Ετσι, για να φανεί πως η κυβέρνηση κάνει κάτι.
Και παράλληλα τροφοδοτεί ένα θέαμα που πια το έχουν βαρεθεί όλοι, ακόμα και οι πολιτικοί συντάκτες, και δεν μπορεί να κρύψει την αδήριτη πραγματικότητα: Η Ελλάδα και γενικώς η Ευρώπη του Νότου είναι πια αποικίες του πλούσιου Βορρά, κυρίως της Γερμανίας, και με εργαλείο το χρέος θα έχουν την τύχη όλων των προηγούμενων αποικιών.
Ολος ο εθνικός πλούτος θα περάσει στα χέρια των αποικιοκρατών και η ανθρωπιστική καταστροφή δεν έχει καμιά σημασία μπροστά στα κέρδη. Και η Αριστερά, όχι μονάχα σε μας, αλλά σε όλη την Ευρώπη, δεν μπόρεσε να συντονιστεί και να αντισταθεί, αφήνοντας πίσω της ένα πολιτικό κενό.
Αλλά στην πολιτική τα κενά δεν έχουν διάρκεια. Νέες δυνάμεις εμφανίζονται και τα καλύπτουν. Στην περίπτωσή μας είναι η Ακρα Δεξιά, που παίζει πια καθοριστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πολιτική.
Ο θρίαμβος της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία θα ενισχύσει όλα τα ακροδεξιά κινήματα στην Ευρώπη, που ήδη έχουν σταθερές βάσεις και ανοδική τάση. Και το μάθημα της Ιστορίας επαναλαμβάνεται. Οπου η Αριστερά αποστατήσει από τον εαυτό της και ταυτιστεί με το σύστημα, στρώνει το χαλί στην Ακροδεξιά.
Ολα χαμένα λοιπόν; Απολύτως όχι. Η αισιοδοξία αρχίζει από τη σωστή ανάγνωση μιας απαισιόδοξης πραγματικότητας. Και πάντα υπάρχουν γαλατικά χωριά δίπλα μας. Αρκεί να τα ψάξουμε.
Frontex: η Τζιχάντ των Βρυξελλών
19.12.2015
Εξήντα εκατομμύρια άνθρωποι, χωρίς να γνωρίζονται και φυσικά χωρίς να έχουν συνεννοηθεί μεταξύ τους, βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν την ίδια τραγική μοίρα και να βρίσκονται μπροστά στο ίδιο δίλημμα: Ή μένουμε εδώ και έχουμε έναν βέβαιο θάνατο ή φεύγουμε από δω και με τη βοήθεια του Θεού ίσως σωθούμε.
Και αν στον δρόμο πεθάνουμε, μέχρι τότε θα ζούμε με την ελπίδα, που στη χώρα μας έπαψε να υπάρχει πια.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εξήντα εκατομμύρια πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και τις δουλειές τους, γιατί ο πόλεμος δεν ξεχωρίζει μάχιμους και αμάχους.
Στους δέκα νεκρούς μόνο ο ένας είναι μάχιμος. Από αυτούς ελάχιστοι κατορθώνουν και φτάνουν στην Ευρώπη.
Οι περισσότεροι βρίσκουν καταφύγιο σε γειτονικές χώρες, όπου στοιβάζονται σε τεράστια στρατόπεδα συγκέντρωσης σε άθλιες συνθήκες και με έναν ΟΗΕ να τρέχει λαχανιασμένος και να μην προλαβαίνει.
Ο μικρός Λίβανος έχει ένα εκατομμύριο τετρακόσιες χιλιάδες πρόσφυγες από τη Συρία. Δηλαδή το ένα τέταρτο του πληθυσμού του. Δεν είναι ράπισμα στον ανθρωπισμό της Ευρώπης;
Μαζεύτηκαν οι σοφοί ηγέτες της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, για να δουν τι θα κάνουν με τα κύματα των προσφύγων που καθημερινά δυναμώνουν. Δεν τους απασχόλησε καθόλου γιατί υπάρχουν πρόσφυγες, αλλά για το πώς θα αμυνθεί η ίδια η Ευρώπη από τους ξεριζωμένους.
Οταν γράφονται αυτές οι γραμμές η σύσκεψη των Βρυξελλών είναι σε εξέλιξη και ξέρουμε πως δεν θα παρθούν αποφάσεις.
Αλλά ξέρουμε τι θα γίνει. Θα δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός στρατός, που θα ενισχύσει την ήδη υπάρχουσα FRONTEX για να διαφυλάξει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, όχι από εισβολείς, αλλά από απελπισμένους ικέτες, που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα.
Και εδώ κάποιος απλός άνθρωπος που ακόμα έχει κρατήσει το χάρισμα της σκέψης -είναι κοινοτοπία να πούμε πως πια οι περισσότεροι έχουν θεωρήσει τη σκέψη πονοκέφαλο και προτιμούν να ακολουθούν κάποιον σωτήρα- μπορεί να βάλει δύο ερωτήματα που οι σοφοί των Βρυξελλών δεν τα θέτουν.
Γιατί πρόσφυγες και γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι εχθροί που πρέπει να μείνουν εκτός τειχών; Ολοι οι πόλεμοι που υπάρχουν αυτή τη στιγμή είναι σε πρώην αποικίες της Ευρώπης, είτε στη Μέση Ανατολή είτε στην περιοχή Σαχέλ της υποσαχάριας Αφρικής.
Και η ιστορία αρχίζει από παλιά. Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη διάλυση του τελευταίου χαλιφάτου, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δηλαδή, οι νικητές, εν προκειμένω οι Αγγλογάλλοι, αντί να ελευθερώσουν τα κράτη που είχε υπό την κατοχή της η Οθωμανική Αυτοκρατορία, τα αποίκισαν και ο νέος ζυγός που επέβαλαν ήταν χειρότερος από τον παλιό.
Η αντίσταση που δημιουργείται δεν γίνεται στο όνομα του μαρξισμού-λενινισμού, τότε η ΕΣΣΔ ήταν σε πλήρη δόξα και είχε εκτυφλωτική λάμψη, αλλά αυτά απορρίπτονται ως άθεα και δυτικά, και προκρίνεται η επιστροφή στο Ισλάμ που τα έχει όλα.
Δημιουργούνται οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, που είναι οι προπάτορες όλων των ακραίων τζιχαντιστών.
Το δόγμα που κυριαρχεί είναι:
Ενα χαλιφάτο που θα καταργήσει τα σύνορα των αραβικών χωρών, ένας χαλίφης που θα ενώνει τους Αραβες, μία και μόνη πραγματική θρησκεία, σύμφωνα πάντα με τη δική τους ερμηνεία του Κορανίου, χωρίς κόμματα ή άλλους δυτικούς θεσμούς.
Οποιοι δεν είναι μαζί τους, συμπεριλαμβανομένων και των άλλων μουσουλμάνων που έχουν διαφορετική ερμηνεία του Κορανίου, είναι εχθροί που πρέπει να εξοντωθούν. Αρα ο πόλεμος είναι η μόνιμη πραγματικότητα και αστείρευτη πηγή μετανάστευσης.
Οι Ευρωπαίοι σοφοί δεν σκέφτηκαν τίποτα για να σταματήσει ο πόλεμος. Αντίθετα τον τροφοδοτούν κάθε μέρα και περισσότερο.
Και μπερδεύουν το Ισλάμ, τη δεύτερη μεγαλύτερη θρησκεία στον κόσμο μετά τον Χριστιανισμό, με τις σέχτες του τζιχαντισμού.
Η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Στρατού για τη φύλαξη των συνόρων από τις στρατιές των εξαθλιωμένων ανθρώπων που αγωνίζονται να σωθούν από τον θάνατο δεν πρόκειται να αποδώσει τίποτα και θα αυξήσει τον αριθμό των θυμάτων.
Και έχουμε το τεράστιο τείχος που υπάρχει γι’ αυτή τη δουλειά μεταξύ Μεξικού και ΗΠΑ, που είναι κατασκευασμένο με υψηλή τεχνολογία και εφοδιασμένο με χιλιάδες κάμερες. Και εδώ υπάρχει και η αποθέωση της τεχνολογίας.
Οι κάμερες είναι συνδεδεμένες με το Ιντερνετ και ο καθένας από την άνετη και ζεστή κάμαρά του μπορεί να εντοπίσει κάποιον παγωμένο μετανάστη κρυμμένο σε μια γωνιά και με ένα κλικ να τον καρφώσει στις αρχές.
Βρέθηκαν τριάντα εκατομμύρια χαφιέδες σ’ όλο τον κόσμο, χρήστες του Ιντερνετ, που το γλεντούσαν με αυτό το ανθρωποκυνηγητό. Θα εισαχθεί και στην Ε.Ε. αυτό το προχωρημένο σύστημα;
Αλλά οι μετανάστες από το Μεξικό εκρέουν κανονικά στις ΗΠΑ. Και εδώ πάμε στα πιο βαθιά. Εχουν πια τα ανθρώπινα δικαιώματα καμιά σημασία για την Ευρώπη;
Τι έχουν απογίνει όλες αυτές οι διακηρύξεις, οι συμφωνίες και οι συμβάσεις που προστατεύουν τον άνθρωπο;
Καταργούνται λόγω έκτακτης ανάγκης. Και οι αντιδράσεις ως συνήθως περιορισμένες.
Πρόσφυγες από τη φάτνη
24.12.2015
Οι εθελοντές που πολεμούν για το Χαλιφάτο του ISIS υπολογίζεται πως προέρχονται από ογδόντα έως εκατό χώρες.
Τι είναι αυτό που κάνει ένα αγόρι ή ένα κορίτσι δεκαέξι χρόνων να αφήνει το ωραίο Παρίσι ή Λονδίνο, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, για να πάει να σκοτωθεί στη Συρία ή στο Ιράκ, χώρες που δεν ξέρει και των οποίων αγνοεί τη γλώσσα;
Από τις μαρτυρίες που έχουμε, εκπαιδεύονται σκληρά και μαθαίνουν να μη φοβούνται τον θάνατο. Και στην καλύτερη περίπτωση, να τον επιθυμούν, σαν να ήταν αθάνατοι.
Είναι αλήθεια πως τους τελευταίους δύο αιώνες είχαμε πάντοτε εθελοντές από άλλες χώρες που έβρισκαν δίκαιο τον αγώνα κάποιου άλλου λαού και πήγαιναν να πολεμήσουν μαζί του.
Τα παραδείγματα, πολλά. Ας σταθούμε σε μερικά που είναι εντυπωσιακά.
Στον Γαλλοπρωσικό Πόλεμο του 1870, πήγαν να πολεμήσουν στο πλευρό των Γάλλων χίλιοι πεντακόσιοι Ελληνες «Γαριβαλδικοί».
Να μη μιλήσουμε για τις Διεθνείς Ταξιαρχίες στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, που είναι γνωστές σε όλους μας, και ας σταθούμε στους είκοσι πέντε χιλιάδες στρατιώτες του ναζιστικού στρατού, που αυτομόλησαν και πολέμησαν μαζί με τους αντάρτες. Στην Ελλάδα υπολογίζονται γύρω στους πεντακόσιους και τους έχουμε ξεχάσει.
Οταν λέμε ωραίο Παρίσι και ωραίο Λονδίνο, αφορά εμάς τους τουρίστες, που πηγαίνουμε με οργανωμένα ταξίδια σε ένα καλό ξενοδοχείο και μας περιφέρουν στο φωτεινό κέντρο με τα πολυτελή μαγαζιά.
Στα προάστια δεν μας πάνε ποτέ για να δούμε τα φοβερά γκέτο όπου εγκιβωτίζονται εκατομμύρια ψυχές, δύο και τρεις γενιές, σε τσιμεντένια κουτιά. Κατά κανόνα, μετανάστες από τις πρώην αποικίες τους.
Εκεί ο καθένας είναι στην τύχη του. Ιθαγενής στη χώρα του, γκετοποιημένος στη νέα του πατρίδα. Φως από πουθενά. Και η ελπίδα στο σκοτάδι.
Και εδώ έρχεται το Ισλάμ, ως φώτιση και ως κοινωνική αλλαγή για έναν κόσμο δίκαιο και ειρηνικό. Οι ερμηνείες του Κορανίου είναι πολλές.
Μία από αυτές είναι του Χαλιφάτου, που επιδιώκει να γίνει παγκόσμιο, άσχετα αν αυτό σημαίνει διαρκή εμφύλιο πόλεμο μεταξύ μουσουλμάνων.
Αν μετρούσαμε τα θύματα των μουσουλμάνων από μουσουλμάνους, τότε τα θύματα από χριστιανούς θα ήταν λεπτομέρεια, όσο και αν είναι αποτρόπαιη. Τα θύματα είναι πάντα θύματα, όποιος κι αν είναι ο αριθμός τους. Και τα θρηνούμε το ίδιο.
Το Χαλιφάτο είναι το παιδί που γεννήθηκε από τον πατέρα Μπους με την επέμβαση στο Ιράκ το 2001.
Το δόγμα του για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ήταν ό,τι χρειαζόταν για την ανάπτυξη του ISIS.
Kαι στην ίδια λογική μπήκαν και όλες οι δυνάμεις που πολεμούν το Χαλιφάτο με βομβαρδισμούς. Γαλλία, ΗΠΑ, Ιορδανία, Ρωσία, Συρία και σύντομα η Αγγλία, με τις αεροπορικές επιδρομές τους, χτυπούν έναν στρατό που είναι αόρατος. Βρίσκονται ανάμεσα στον πληθυσμό, κοιμούνται στα ίδια σπίτια και αποφεύγουν να γίνονται στόχος.
Και αυτό σημαίνει: Στη Μοσούλη υπάρχουν δεκαπέντε χιλιάδες μαχητές του ISIS που έχουν χωθεί σε διάφορα ερείπια και σπίτια.
Για να τους χτυπήσεις, πρέπει να ισοπεδώσεις μια πόλη που έχει ενάμισι εκατομμύριο κατοίκους.
Ο πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας γίνεται πόλεμος εναντίον των αμάχων και δεν μπορεί πια κανείς να απορεί γιατί υπάρχει αυτό το προσφυγικό ρεύμα, το μεγαλύτερο που έχουμε δει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και αυτοί οι άνθρωποι φτάνουν στην Ευρώπη και αντιμετωπίζουν έναν δεύτερο πόλεμο. Δεν τους θέλει κανένας.
Η πρώτη πτώση του «Σιδηρού Παραπετάσματος» έγινε στα σύνορα Αυστρίας-Ουγγαρίας. Και χαιρετίστηκε από την ανθρωπότητα.
Τώρα η Ουγγαρία χτίζει λεπιδοφόρα τείχη για να αποτρέψει τους πρόσφυγες. Και η Δανία θα παίρνει όσες οικονομίες ή τιμαλφή έχουν επάνω τους οι μετανάστες.
Να θυμηθούμε λίγο τους παππούδες μας και τις γιαγιάδες μας όταν έρχονταν πρόσφυγες με τις χρυσές αλυσίδες ραμμένες στη φόδρα τους.
Τον κόπο δηλαδή μιας ζωής και το μόνο αποκούμπι σε μια νέα χώρα, ασχέτως αν ήταν η πατρίδα τους. Οι Μικρασιάτες έχουν να μας πουν πολλά γι’ αυτά.
Αλλά μήπως οι Σουλιώτες ή οι Μεσολογγίτες πρόσφυγες στα Επτάνησα είχαν καλύτερη μοίρα;
Και μπορεί ο Σολωμός να έγραφε τους «Ελεύθερους πολιορκημένους», αλλά αυτοί στη Ζάκυνθο δεν είχαν μοίρα.
Τώρα τι με έπιασε χριστουγεννιάτικα να λέω όλα αυτά τα δυσάρεστα πράγματα;
Είναι για σας, αδέλφια μου στην Ειδομένη, στη Χίο ή στη Μυτιλήνη και την Κω, στις πλατείες ή στα πάρκα, που με κάνετε να νιώθω πως κι εγώ είμαι άνθρωπος σε έναν κόσμο που είναι απάνθρωπος.
Το καρβέλι της εξουσίας
02.01.2016
Ο Γιώργος Μιχαήλ, αρχιτέκτων και βιομηχανικός σχεδιαστής, μας έθεσε ένα απλό ερώτημα*: «Μπορούμε να πούμε ''χρόνια πολλά'';».
Και είναι αλήθεια. Αυτές οι μέρες είναι γιορτινές. Σχεδόν σαν κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, και χωρίς να έχει βγει κανένα διάταγμα, είναι σαν να ήρθε ένα χαρτί, όχι για να παρουσιαστείς στον στρατό, αλλά για να σου πει να γιορτάσεις. Ολοι από συνήθεια αυτό κάνουμε. Αλλά όσοι από μας έχουμε ακόμα ως το πιο σίγουρο μεταφορικό μέσα τα πόδια μας, τότε ο δρόμος μας είναι δύσκολος.
Και τι δεν βλέπουμε. Δρόμους παλιούς, κάποτε ανθηρούς με τα ανοιχτά τους μαγαζιά, τώρα κλειστά σαν κενοτάφια, με ένα απελπισμένο «πωλείται» ή «ενοικιάζεται». Οι ιδιοκτήτες ξέρουν πως αυτό είναι μάταιο, αλλά ποιος ξέρει, ίσως και μέσα στη ματαιότητα να βρίσκεται κάπου χωμένη η ελπίδα.
Οπως όλοι αυτοί που ψάχνουν στους κάδους των απορριμμάτων. Για τις πλατείες δεν γίνεται λόγος. Ατυπα στρατόπεδα συγκέντρωσης που αποσαφηνίζουν τον κόσμο όπου ζούμε. Κέρδος και άνθρωποι δεν πάνε μαζί. Αν ο καθένας από μας ήταν πρόθυμος να μιλήσει με κάποιον πρόσφυγα, θα καταλάβαινε καλύτερα τον κόσμο όπου ζούμε.
Πληροφορούμαι, όπως λένε, από έγκυρες δημοσιογραφικές πηγές, πως έχουμε μια κυβέρνηση της Αριστεράς, και μάλιστα για πρώτη φορά. Και ποιος δεν χαίρεται. Αλλά σκέφτομαι πόσο αγνώμων ήμουν ή τουλάχιστον πόσο είχα εθελοτυφλήσει που δεν είχα καταλάβει πως από την εποχή του Γ. Παπανδρέου και στη συνέχεια, με Καρατζαφέρη, Κουβέλη, Βενιζέλο, Σαμαρά, και αυτοί ήταν αριστεροί που δεν τολμούσαν να πουν το όνομά τους.
Και ευτυχώς έρχεται η ομάδα Τσίπρα και βάζει τα πράγματα στη θέση τους και τους τα λέει έξω από τα δόντια: «Αυτό που δεν τολμήσατε να κάνετε εσείς οι δειλοί θα το κάνω εγώ με το τρίτο Μνημόνιο». Αλλά πριν προλάβω να συνέλθω από τη χαρά μου, με αυτά που βλέπω διά γυμνού οφθαλμού και χωρίς να έχω ανάγκη να καταφύγω σε κανέναν σοφό αναλυτή, αντιλαμβάνομαι πως η θηλιά γύρω από τον λαιμό μου σφίγγει. Και όχι μόνο για μένα.
Και άθελά μου γλιστράω σε ένα μονοπάτι που θέλω να αποφύγω και μου τίθεται ένα αμείλικτο ερώτημα: Γιατί η Αριστερά ύστερα από τόσους αγώνες και θυσίες, αλλά και θριάμβους -μην ξεχνάμε πως μετά τη δεκαετία του πενήντα και του εξήντα, περίπου η μισή ανθρωπότητα ήταν κομμουνιστική- σχεδόν δεν άφησε τίποτα στο διάβα της, και οι δυνάμεις της άκρας Δεξιάς και του φασισμού βρίσκονται σχεδόν παντού σε πλήρη ακμή;
Είχαμε μια ελπίδα στη Λατινική Αμερική, αλλά δεν κράτησε πολύ. Ηττα στη Βενεζουέλα, η Δεξιά θριαμβεύει στην Αργεντινή, κρίση οικονομική και πολιτική στη Βραζιλία, αναταραχές στον Ισημερινό. Από την Καραϊβική μέχρι τη Γη του Πυρός, όλες οι προοδευτικές δυνάμεις βρίσκονται αντιμέτωπες με τους δαίμονες του παρελθόντος. Να μη μιλήσουμε για την Ευρώπη και τη Γαλλία της Μαρίν Λεπέν, που είναι ίσως η πιο πιθανή για την προεδρία της χώρας.
Γιατί όλα αυτά; Πού πήγε όλο αυτό το αίμα που γέμισε ποτάμια και θάλασσες; Και τι να πούμε για το πρώην κομμουνιστικό μπλοκ; Και εδώ, με μια κίνηση «φορσέ», πάμε στο πρόβλημα της εξουσίας. Η εξουσία από τη φύση της είναι ίδια, όποια και να είναι η μορφή της ή το σχήμα της. Και εδώ είναι καλό να διδαχτούμε από το εξουσιαστικό φαινόμενο Τσίπρα. Αν βρεθούν τρεις βουλευτές με φιλότιμο από τη συγκυβέρνηση και παραιτηθούν, η κυβέρνηση χάνει τη δεδηλωμένη.
Αλλά θα βρεθεί κάποιος λεβέντης είτε από την Ενωση Κεντρώων ή από αλλού που θα βλέπει την εξουσία σαν ζεστό καρβέλι. Και όλοι οι συνδυασμοί είναι πιθανοί. Το καρβέλι είναι αυτό που μετράει. Και όλοι αυτό ορέγονται. Και σε αυτή την περίπτωση τι κάνουμε όλοι εμείς, οι πολλοί που θέλουμε να πούμε «χρόνια πολλά» ο ένας στον άλλον και να τα εννοούμε;
Το κλειδί, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι να μπούμε στη θέση του άλλου. Τα δικά μας σπίτια βομβαρδίστηκαν στην Κυψέλη, στο Παγκράτι ή στα Λαδάδικα και είμαστε πρόσφυγες στη Συρία. Και περιμένουμε στη δική τους Ειδομένη.
Καιρός να χάσουμε τους σωτήρες μας και τις αυταπάτες μας. Ας ανασκουμπωθούμε και να πιάσουμε δουλειά. Ο καθένας εκεί όπου μπορεί. Οσο μικρό και να είναι. Μπορούμε να πούμε, χαρά μου ο άλλος, ο ξένος, ο διπλανός μας; Μόνος του, ο καθένας πνίγεται. Αλλά αν οι ναυαγοί πιαστούν αγκαλιά και ο ένας ζεσταίνει τον άλλον, έχουν πολλές πιθανότητες να επιζήσουν, γιατί μπορεί να κρατήσουν παραπάνω στα παγωμένα νερά.
Καλό μας ναυάγιο λοιπόν για τη νέα χρονιά, καλή μας αγκαλιά στα βαθιά και τα κρύα νερά, αλλά στο βάθος υπάρχει ένα νησί, με μια ταβερνούλα που θα μας στεγνώσει και θα μας κεράσει ούζα. Ηδη αυτό έχει συμβεί πολλές φορές. Και πόσες ακόμα θα συμβεί στο μέλλον. Στο χέρι μας είναι. Η ζωή συνεχίζεται και στα δύσκολα.
* «Εφ.Συν.» Ελεύθερη έκφραση (28.12.2015)
Ο Χίτλερ ζει στα πυρηνικά όπλα
09.01.2016
Ο δικτάτορας της Β. Κορέας, Κιμ Γ', αποφάσισε να κάνει ένα πρωτότυπο δώρο στον εαυτό του την παραμονή των γενεθλίων του.
Μια πυρηνική έκρηξη, εν είδει τεράστιου βεγγαλικού, βόμβα υδρογόνου ισχυρίζεται ο ίδιος, αλλά αυτό αμφισβητείται από Δύση και Ανατολή, που υποστηρίζουν πως ήταν μία από τις συνηθισμένες δοκιμές που κάνει.
Η σεισμική δόνηση που προκάλεσε ήταν μικρότερη από τις προηγούμενες τρεις δοκιμές. Αρα ο δικτάτορας κομπορρημονεί. Λογικό ακούγεται. Δεν μπορεί ένας κοτζάμ Κιμ να αρκεστεί σε μια συνηθισμένη ατομική βόμβα.
Χρειάζεται παραπάνω, έστω και αν αυτό είναι στη σφαίρα της επιθυμίας ή δηλωτικό των προθέσεών του. Η διεθνής κοινότητα τον καταδίκασε δριμύτατα και βέβαια και οι μεγάλες πυρηνικές δυνάμεις.
Αλήθεια, τι απέγιναν τα διάφορα κινήματα για την ειρήνη, τον πυρηνικό αφοπλισμό; Πού είναι και οι αντιμιλιταριστές; Εχουμε να τα ακούσουμε πριν από την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ.
Πολλοί από μας πιστεύουν πως τα πυρηνικά όπλα βρίσκονται πακεταρισμένα σε τίποτα σκοτεινές αποθήκες και σκουριάζουν σιγά σιγά. Φαίνεται σαν, με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, να εξαλείφθηκε η απειλή ενός πυρηνικού ολέθρου και όλοι κοιμόμαστε ήσυχοι. Λίγοι είναι αυτοί που παρακολουθούν τον σύγχρονο εξοπλιστικό ανταγωνισμό που βρίσκεται σε πλήρη ακμή.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία1, υπάρχουν -καταγραφή του Ιουνίου 2015- 15.700 ενεργές πυρηνικές κεφαλές. 7.500 διαθέτει η Ρωσία και 7.200 οι ΗΠΑ. Τις υπόλοιπες μοιράζονται η Γαλλία, η Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ, το Πακιστάν, η Ινδία και η Βόρεια και η Νότια Κορέα.
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης από το 1996 αποφάσισε πως η κατοχή πυρηνικών όπλων είναι παράνομη. Αλλά καμιά πυρηνική δύναμη δεν συμμορφώθηκε και έγραψαν το Διεθνές Δίκαιο εκεί που δεν πιάνει μελάνι.
Η Αμερικανίδα καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, που έχει κάνει έρευνες πάνω σ' αυτό το θέμα, η Elaine Scarry2, υποστηρίζει πως αν χρησιμοποιηθεί μόνο το 0,15% του πυρηνικού εξοπλισμού θα σκοτώσει με την πρώτη 44 εκατομμύρια ανθρώπους και μέσα σε μία εβδομάδα θα έχουν πεθάνει ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, περιπολούν στις θάλασσες 14 πυρηνικά υποβρύχια των ΗΠΑ, σε βάθος δύο χιλιάδων μέτρων, που έχουν δύναμη πυρός ίση με 4.000 βόμβες σαν και αυτήν που εξαφάνισε τη Χιροσίμα. Και είναι υπό κατασκευήν άλλα δώδεκα υποβρύχια του ίδιου τύπου.
Να σημειώσουμε πως η επικοινωνία σε τόσο μεγάλο βάθος είναι δύσκολη και ένα λάθος σήμα μπορεί να οδηγήσει σε μια πυρηνική καταστροφή.
Ολα αυτά τα πυρηνικά όπλα είναι προγραμματισμένα για συγκεκριμένους στόχους. Αρκεί το πάτημα ενός κουμπιού και ο πύραυλος έφυγε. Η συνολική δύναμη πυρός των πυρηνικών όπλων μπορεί να εξαφανίσει τον πλανήτη μας εκατό φορές. Ή, για να το πούμε πιο παραστατικά, εκατό πλανήτες στο μέγεθος της Γης.
Από στρατιωτική άποψη τα πυρηνικά όπλα είναι άχρηστα. Είναι σχεδιασμένα για χώρες και πληθυσμούς. Και έχουμε το προηγούμενο της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, όπου ήθελαν οι ΗΠΑ να δοκιμάσουν την ισχύ των νέων τους όπλων, σε ανθρώπινες ζωές.
Ο πόλεμος ουσιαστικά είχε τελειώσει και ήταν θέμα ημερών να παραδοθεί η Ιαπωνία. Και αν έκτοτε δεν έχουν χρησιμοποιηθεί πυρηνικά όπλα, είναι γιατί δεν θα υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Απλά θα εξαφανιστεί ο πλανήτης μας με όλη του τη ζωή. Και, νεκρό αστέρι, θα γυρίζει άσκοπα γύρω από τον Ηλιο, σκορπώντας ραδιενέργεια στο σύμπαν.
Και εδώ αναγκαστικά ερχόμαστε στο κέρδος και την εξουσία. Ενα ρολόι Ρόλεξ στοιχίζει μια περιουσία και δείχνει την ίδια ώρα που δείχνει το κάθε κινητό, ακόμα και τα φτηνιάρικα. Και οι Σαουδάραβες πρίγκιπες έχουν διακοσμημένα τα κινητά τους τηλέφωνα με πολύτιμους λίθους, χωρίς αυτό να προσφέρει τίποτα στο σήμα.
Είναι όμως σημάδια πλούτου και εξουσίας. Και αυτό σημαίνει πως είσαι κάποιος ανώτερος από τους άλλους, και επομένως η ζωή του κατώτερου δεν μετράει το ίδιο. Τη νοοτροπία του δικτάτορα Κιμ της Β. Κορέας την έχουν και οι άλλες πυρηνικές δυνάμεις, έστω και αν έχουν Κοινοβούλια.
Είναι η ίδια η σκέψη του Χίτλερ περί ολοκαυτώματος, αυτή τη φορά όμως πυρηνικού, που δίνει αμύθητα κέρδη στις πολεμικές βιομηχανίες που κάθε μέρα παράγουν όλο και πιο αποτελεσματικές μηχανές θανάτου.
Και έτσι μπορούμε να καταλάβουμε γιατί οι ζωές των προσφύγων δεν έχουν καμία αξία. Και αν πνίγηκαν στη Μεσόγειο 25.000 άνθρωποι, αυτό δεν σημαίνει τίποτα για τις διακοπές των Ευρωπαίων.
1. PCU Nagasaki Council for Nuclear Weapons Abolition (PCU-NC) 2. Elaine Scarry: Thermonuclear Monarcy: Εκδόσεις Harvard 2014
Σχόλια